10 typowych błędów, które utrudniają podejmowanie decyzji
Podejmujemy decyzje bez przerwy. Niektóre są ważne, mimo że podejmujemy je bez większego zastanowienia. Poniżej zawieram listę 10 najbardziej typowych błędów psychologicznych utrudniających podejmowanie właściwych decyzji. Przyswojenie tej listy na pewno pomoże Ci w opanowaniu wielu spraw.
Błąd przeżywalności
Mówi się, że historię piszą zwycięzcy. Ale studiując i ucząc się od "ocalonych" — i systematycznie ignorując "ofiary" — tworzymy materialne zniekształcenia w naszych wnioskach.
Przeceniamy szanse na sukces, bo czytamy tylko o sukcesach!
Naïve realism
Ludzie z reguły mają o sobie bardzo wysokie mniemanie. Mamy skłonność wierzyć, że postrzegamy świat z doskonałym obiektywizmem.
Zakładamy również, że ludzie, którzy się z nami nie zgadzają, muszą być ignorantami, niedoinformowanymi lub stronniczymi.
Efekt Dunninga-Krugera
Ludzie notorycznie są niezdolni do obiektywnej oceny własnych poziomów kompetencji. Osoby o niskich zdolnościach do wykonania zadania mają skłonność do systematycznego przeceniania swoich zdolności do wykonywania danego zadania.
Niechęć do straty
Zdecydowanie wolimy bardziej uniknąć straty niż osiągnąć porównywalny zysk – ból związany z utratą czegoś jest silniejszy niż przyjemność z wygrania tego.
Systematycznie przeceniamy to, co już mamy.
Błąd potwierdzenia
Ludzie mają tendencję do postrzegania i interpretowania informacji w sposób, który wspiera wcześniej posiadane przekonania.
Bardzo powszechne i bardzo niebezpieczne.
Nowe dane są pozytywne? Ten pomysł jest zwycięzcą!
Nowe dane są negatywne? To musiał być błąd w eksperymencie.
Podstawowy błąd atrybucji
Ludzie mają tendencję do:
- Przypisz czyjeś działania do jego charakteru — a nie do jego sytuacji lub kontekstu.
- Przypisz nasze działania do sytuacji i kontekstu – a nie do naszego charakteru.
Robimy sobie przerwę w pracy ze względu na zmęczenie, ale za ewentualny odpoczynek w pracy pociągamy do odpowiedzialności innych.
Zjawisko Baader-Meinhof
Świadomość czegoś stwarza iluzję, że pojawia się to częściej.
Zauważyłeś kiedyś, że coś, czego właśnie się nauczyłeś, wydaje się pojawiać wszędzie wokół ciebie?
Zakotwiczenie
"Kotwica" to punkt odniesienia informacji — zwykle pierwsza informacja, jaką otrzymujemy na dany temat.
Wszystkie późniejsze myśli lub decyzje są po cichu "zakotwiczone" w tym punkcie.
Zakotwiczenie zostało wielokrotnie sprawdzone przez naukowców, jest popularne w marketingu i negocjacjach.
Efekt kuli śnieżnej
Ludzie są gatunkiem społecznym — to pozwoliło nam przetrwać i rozwijać się. Stwarza również silną tendencję do mówienia, działania i robienia rzeczy po prostu dlatego, że wiele innych osób robi to samo.
Klątwa wiedzy
Eksperci mają skłonność do błędnego założenia, że inni mają takie samo wykształcenie i wiedzę na dany temat jak oni do.
To sprawia, że nie są w stanie skutecznie nauczać ani przewodzić tym, którzy wciąż mają przed sobą krzywą uczenia się.